Er zijn veel gebruiken die bij oud en nieuw horen, zoals wij oliebollen en vuurwerk. Ik wil er vandaag een paar opnoemen en misschien heeft u zelf wel een paar gebruiken die voor u bij oud en nieuw horen.
Op 1 januari wenst men iedereen het beste, zodat men die wensen ook terug ontvangt. Vroeger werd vooral geld gegeven. Die doen veel mensen nog bij de "brengers van 'goed' nieuws" tijdens de jaarwisseling (lees: krantenbezorgers) Ook zien we het gebruik van 'de beste wensen' nog terug in het sturen van kerst- en nieuwjaarskaarten, het geven en bezoeken van nieuwjaarsrecepties, en de gewoonte iedereen die men ontmoet 'het beste' te wensen voor het nieuwe jaar.
Vroeger zag men de periode van kerst tot Driekoningen (de heidense twaalf nachten) als feestelijke periode. In deze periode vallen in de huidige tijd (verplichte) snipperdagen en schoolvakanties, en ook zijn veel bedrijven gesloten.
Veel mensen laten de kerstboom tot na Driekoningen staan. De tradities van onze heidense voorouders hebben dus nog steeds invloed.
De nieuwjaarsvuren zijn terug te vinden in de traditionele kerstboomverbrandingen die in sommige plaatsen nog steeds worden georganiseerd. De oude vuren werden destijds gedoofd, en nieuwe vuren werden ontstoken om het oude jaar te vernietigen en de komst van het licht en het nieuwe te onderstrepen.
Ook moesten voeger de geesten van de overledenen en de demonen worden verjaagd, die juist rond deze tijd konden opspelen. Dit verjagen gebeurde met veel lawaai, wat nu nog terug te vinden is in het gebruik om rond de jaarwisseling vuurwerk af te steken en klokken te luiden.
Ook het midwinterhoornblazen is een streekgebruik wat tot deze categorie behoort.
Deze geesten moesten echter ook gunstig gestemd worden. Zij konden namelijk de mensen en het vee vruchtbaar maken en het gewas doen groeien. Men bracht ze daarom ook offers, die men na het ritueel zelf opat en -dronk. Dit vinden we terug in onze eigentijdse kerst en oud-en-nieuwgerechten terug, zoals kerststollen, duivekaters, wafels, knieperties, spekdikken, oliebollen en de traditie om uitgebreide maaltijden aan te richten met veel alcoholische drank.
Kent u ook nog gewoontes en tradities, al dan niet streekgbonden, die verband houden met oud en nieuw? Een reatie is altijd welkom.