Vaticaanstad (Italiaans: Stato della Città del Vaticano) is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld. Het grondgebied van dit land wordt geheel omsloten door de stad Rome, waardoor het een enclave binnen Italië is.

De vlag van Vaticaanstad:

Vaticaanstad wordt volkenrechtelijk vertegenwoordigd door de Heilige Stoel en huisvest de hoofdzetel van de rooms-katholieke Kerk. Staatshoofd van Vaticaanstad is de paus, die zijn officiële residentie heeft in het Apostolisch Paleis.
De officiële 'politiemacht' danwel  'het leger' is de Zwitserse Garde.

Ooit bezat de paus als kerkelijke staat een groot gebied in centraal en oost Italië. Het Vaticaan begon als onafhankelijke staat toen paus Pius XI en Mussolini het verdrag van Lateranen ondertekende. In dit verdrag wordt Vaticaanstad als onafhankelijke staat erkent door de regering-Mussolini. Naast het verdrag van Lateranen zorgden ook het concordaat er in 1929 voor dat het Vaticaan een onafhankelijke staat werd. Zij zorgden ervoor dat het katolisme een speciale status kreeg in Italië.

Tweederde van het de kerkelijke staat werd in 1866 veroverd door de republikeinse troepen onder Garibaldi. Toch bleef Latium behouden voor de paus onder steun van de Franse keizer Napoleon III. In 1870 trok Napoleon zijn troepen terug. Vanwege de oorlog waarin Frankrijk met Duitsland betrokken was, stuurde hij zijn ploegen hierheen. Latium het gebied waar de paus zich bevond en Rome werden in 1861 toegevoegd aan het opgerichte koninkrijk Italië. De kerkelijke macht was bijna teniet gedaan dankzij de liberaal-nationalisten. Ondanks dat de paus sinds 1870 geen macht meer had, had hij nog wel inspraak bij diplomatieke betrekkingen.
Na zijn verlies weigerde de paus het gebied te verlaten. Hij beschouwde zichzelf als de gevangene van het Vaticaan. Ook de pauzen die hem opvolgde bleven om de legitimiteit die in 1870 ontstaan was te bestrijden. In 1929 na bijna 60 jaar hadden ze gewonnen en kreeg de paus zijn eigen staat “het vaticaan.”
Als gevolg van het verdrag van Lateranen, ondertekend door paus Pius XI en Mussolini, werd Vaticaanstad een eigen staat. Hierin wordt Vaticaanstad nadrukkelijk genoemd als een nieuw gecreëerde staat.

Het dwergstaatje is dus ontstaan in 1929 als gevolg van het Verdrag van Lateranen dat door paus Pius XI en Mussolini werd ondertekend. Daarin werd nadrukkelijk opgenomen dat het een nieuw gecreëerde staat is. Formeel kan het dus niet als voortzetting of herleving van de Kerkelijke Staat gezien worden.
Vaticaanstad is geen lid van de Europese Unie, maar neemt wel deel aan diverse internationale organisaties. Het staat sinds 1984 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Ook heeft het zijn eigen euromunten.

De Sint-Pietersbasiliek  is een katholieke kerk  aan het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad. De kerk werd tussen 1506 en 1626 gebouwd in late renaissance - barokarchitectuur op de plaats van het vroegere Circus van Nero in Rome, waar volgens de overlevering de apostel en eerste Paus, Petrus, gekruisigd en begraven werd. Het is een belangrijk bedevaartsoord voor katholieken en geldt als de eerste van de zeven pelgrimskerken van Rome. Het is de kerk waar de Paus zien diensten en ere-diensten houdt.

Tot zover enige wetenswaardigheden over Vaticaanstad, danwel Het Vaticaan.