Weetjes over heiligen.......
We weten inmiddels dat 'heiligen' veel invloed op ons dagelijks leven hebben. Zo zijn er één heilige of meerdere heiligen per dag en is er een speciale heiligen-kalender. Ook zijn er veel spreekwoorden en gezegden met heiligen, vaak in combinatie met het weer...
maar waar komt dit eigenlijk vandaan?
Het is bekent dat in de middeleeuwen niet iedereen kon lezen en schrijven. Doormiddel van tekeningen, schildererijen, iconen, beelden en glas-in-lood-ramen in de kerk werd het bijbelverhaal aan de mensen verteld. Als men er een 'plaatje' bij heeft blijft de boodschap immers beter hangen.
Niet alleen katholieken gebruiken de heiligen in hun dagelijks leven. Ook protestanten en anders-gelovigen gebruiken termen en heiligen-namen in hun spraakgebruik en beeldvorming. Neem nu dierendag (st.Franciscus) of Valentijnsdag. Veelal zijn dit soort dagen goed voor de commercie. Héééél bekend is natuurlijk Sinterklaas..... Welk kind kent de Heilige Nicolaas niet? In enkeke steden in Friesland viert men daarintegen juist St Pieter. Zo wordt ook Sint Maarten in delen van ons land gevierd en kennen de boeren onder ons niet de term 'Sint Katrijns-melken'? ( Als in de nacht voor St. Catharina de koeien buiten lopen mochten, de arme mensen de dieren melken en de melk gratis meenemen)
Ook veel weerspreuken zijn gestoeld op heiligen-namen.
Bijvoorbeeld:
St.Urbanis in de zon: Wijn in de ton
Werken met St. Anna de mieren; dan zult ge een lange winter vieren
Voor St.Jan moet men om regen smeken, daarna regen voor vele weken (hebben we dit jaar gemerkt!)
En zo ook de term ijsheiligen.....
Veel heiligen kennen we van spreekwoorden en gezegden. De bekendste is Sint Juttemis. Wanneer men spreekt van met of op sint-juttemis bedoelt men gewoonlijk nooit.
De volledige uitdrukking is met sint-juttemis, als de kalveren op het ijs dansen. Jutte zou een koosvorm zijn van Judith, de bijbelse heldin, van wie de naamdag op 17 augustus zou vallen. In augustus ligt er uiteraard geen ijs, en kalveren kunnen niet dansen, vandaar de betekenis nooit. Deskundigen op het gebied van volkscultuur menen dat dit verhaal uit de lucht gegrepen is en wijzen erop dat noch de heilige Judith noch de heilige Jutta haar naamdag op 17 augustus heeft.Op 17 augustus wordt wel de naamdag van Guda, of Guida of Jutta, van Arnstein gevierd. Verder bestaat er een heilige Jutta van Sangerhausen (5 mei). (op 5 mei ligt er overigens meestal ook géén ijs!) Zij kwam uit een adellijke familie in Thüringen en overleed in 1260 op weg naar het Heilige Land. Hoe een lokale Duitse heilige terecht komt in een Nederlandse zegswijze is echter niet te verklaren.
De uitdrukking wordt in 1577 voor het eerst vermeld in de Kroniek van Roermond. De uitdrukking komt ook voor in de Dictionaire français-hollandais uit 1738 door Pieter Marin
Het woord sint-juttemis wordt met een streepje en kleine letters geschreven, omdat niet (meer) wordt verwezen naar een bestaande heilige.
Ook de vlagen van landen kunnen iets met Heiligen te maken hebben. De vlag van Engeland, het Verenigd Koningkrijk, is hier een goed voorbeeld van.
In 1606 werden de toenmalige vlaggen van Engeland en Schotland samengevoegd tot de eerste Union Flag:
= Engeland, het Sint Joriskruis (Georgius (ook Joris) van Lydda )
= Schotland, het Sint Andreaskruis (Apostel Andreas)
= De eerste Union Flag
In 1801 kwam daar de toenmalige vlag van Ierland bij:
= Ierse vlag, het Sint Patrickkruis (Patrick van Downpatrick)
= De huidige Union Flag. Vanaf 1908 werd dit de nationale vlag.Nu zijn er door de beeldenstorm veel beelden en afbeeldingen vernietigd. En ook tijdens andere oorlogen is veel verloren gegaan. Zo zijn er veel glas-in-lood-ramen gesneuveld. Desondanks zijn er toch nog veel mensen die steun vinden door hun patroonheilige, naamheilige of tot wie dan ook te bidden.
......Al zijn er veel mensen die vinden dat iets te veel priesters bovenstaande afbeelding iets te letterlijk hebben genomen: Laat de kinderkens tot mij komen...........
